Plastiğin Ham Maddesi Nedir? Plastik Üretim Süreci
Günümüzde kullanılan plastiklerin birçoğu çoğu; ham petrol, doğal gaz ve kömür gibi fosil yakıtlardan elde edilen hidrokarbonlardan köken almaktadır. Bu fosil yakıtlardan çoğunlukla toz, reçine veya granül halde plastik ham maddesi elde edilir ve plastik üretim sürecinde buna reçine adı verilir.
Kullanıma hazır olan bir plastik ise genel olarak altı ana maddeden oluşur. Plastiğin kullanım yeri ve amacına göre bu maddelerden bir veya birkaçına ihtiyaç duyulmadan da plastik üretimi yapılabilir. Genel olarak plastiğin içerisinde yer alan ham maddeler; reçine, dolgu maddesi, boya ya da pigman, yağlayıcı madde, hızlandırıcı ya da durdurucu madde ve plastikleştiren madde olarak söylenebilir.
Plastik İçerisinde Yer Alan Ham Maddeler
Dediğimiz gibi plastik çoğunlukla 6 farklı ham maddenin karşımı ile elde edilmektedir. Bu maddelerden her birisinin farklı özellikleri bulunur. Şimdi plastiğin içerisinde yer alan ham maddelerden ve bu ham maddelerin görevlerinden bahsedeceğiz.
Reçine: Bağlayıcı ya da temel madde olarak da adlandırılan reçine plastiğin en önemli bölümüdür. Reçine, plastiğe ana özelliğini verir. Reçineler çeşitli olduğundan, plastikler de çeşitlidir. Plastiğin içindeki reçine ekmekteki una benzer. Un olmazsa ekmek yapılamaz. Unun türü ekmeğin türünü belirler. Örneğin: Kepekli buğday ekmeği, çavdar ekmeği, beyaz ekmek vb. Bu nedenle plastik hangi amaçla kullanılacaksa buna göre reçine kullanılır. Aynı zamanda plastiğin kalitesini de belirleyen en önemli unsurdur.
Reçine ve plastik sözcükleri çoğunlukla sanki aynı anlama geliyormuş gibi kullanılır. Oysa, her ikisi arasında büyük fark vardır. Reçine son durumuna gelmemiş ya da başka deyişle bitmemiş plastiktir. Genel olarak, reçine diğer maddelerle kalıba dökülecek bileşiği oluşturmak üzere karıştırılır. Bazen, kalıba dökülerek bileşik plastik yapılırken kimyasal olarak değiştirilir. Birkaç durumda ise, reçineye hiçbir şey katılmaz. Reçinede hiçbir kimyasal değişme olmaz. Böyle durumlarda reçine ve plastik aynı şeylerdir.
Dolgu Maddesi: Plastiği daha ucuza mal edebilmek için eklenen ucuz maddelerdir. Bununla birlikte, dolgu maddesi genellikle plastiğin niteliğini geliştirmek için kullanılır. Örneğin; plastiği yanmaya karşı dirençli duruma getirmek için asbest tozu kullanılır. Plastiği sertleştirmek için, kuvars tozu ya da mika eklenir. Plastiği sağlamlaştırmak için de, genellikle cam elyafı kullanılır. Kısacası kullanım amacına göre farklı dolgu maddeleri kullanılabilmektedir.
Boya ya da Pigman: Plastiğin büyük üstünlüğü pek çok renkte yapılabilmesidir. Plastiği boyamak için boya ya da pigmanlar kullanılır. Bu boya veya pigman plastiğe rengini verir. Kullanım amacına göre bazen boya veya pigman katılmayabilir.
Yağlayıcı Madde: Reçine ya da kalıba dökülecek bileşiğin kalıba yapışmamasını sağlamak için kullanılır. Yağlayıcı madde plastiğin yapım sıcaklığında yok olur. Bu yüzden bitmiş durumdaki plastik eşyada yağlayıcı madde bulunmaz. Kısacası üretim süreci için gerekli olabilen bir maddedir.
Hızlandırıcı ya da Durdurucu Madde: Bunlar, monomerlerin polimer molekülleri oluşturmasındaki hızı kontrol eden kimyasal maddelerdir. Reçinenin sertleşmesi uzun sürüyorsa işlemi hızlandırmak için hızlandırıcı eklenir. Reçine çok çabuk sertleşiyorsa, bu kez durdurucu kullanılır.
Plastikleştiren Madde: Reçineyi çok yapışkan olmaktan kurtarıp kalıba dökme ya da eriterek şekillendirme işini kolaylaştıran maddedir.
Genellikle yukardaki maddelerden bir ya da birkaçına gereksinme duyulmayabilir. Örneğin; reçine doğal olarak kaygan ise yağlayıcı madde kullanılmaz. Plastiğin saydam ve renksiz olması istenirse, boyaya gereksinme duyulmaz.
